بیماری لکه قهوه ای برنج و راه های کنترل آن

نام بیماری: لکه قهوه ای برنج

نام انگلیسی: Brown Spot of Rice

نام علمی: Cochliobolus miyabeanus

عامل بیماری:
Bipolaris oryzaeCochilobolus miyabeans (synonyms: Dreschlera oryzae, Helminthosporium oryzae)
بیماری لکه قهوه‌ای برنج می تواند هم به نشاء و هم به گیاه بالغ خسارت وارد سازد. نشاء‌هایی که آلوده می شوند از بذرهای آلوده رشد نموده اند و می توانند 10 تا 58 درصد باعث از بین رفتن گیاهچه ها شوند.
این بیماری به عنوان یکی از علل اصلی قحطی بزرگ بنگال در سال 1942 معرفی شده است که باعث از بین رفتن 50 تا 90 درصد از محصول و مرگ 2 میلیون نفر شده است. شیوع این بیماری در بنگال در آن سال به دلیل وجود دامنه دمایی بین 20 تا 30 درجه سانتی گراد برای دو ماه، آب و هوای ابری غیرمعمول و بارندگی در زمان گلدهی و پر شدن دانه‌ها اتفاق افتاد.
نشانه های بیماری:
•بیماری ممکن است به صورت آلودگی بذور، گیاهچه ها و یا آلودگی برگ ها و گلوم ها در گیاه بالغ ظهور پیدا کند.
در گیاهچه ها قارچ تشکیل زخم هایی کوچک، حلقه ای و قهوه ای رنگ می دهد که ممکن است کولئوپتیل را احاطه نموده و سبب از بین رفتن برگ ها شوند.
قارچ عامل بیماری می تواند سبب ایجاد نقاطی سیاهرنگ روی ریشه ها گردد.
•در گیاهان بالغ تر، زخم های روی برگ ها دارای مرکزی به رنگ قهوه‌ای روشن تا خاکستری هستند که توسط یک حاشیه قهوه‌ای مایل به قرمز احاطه شده است.
•زخم ها ممکن است بین 1 تا 14 میلی متر متغییر باشند.
•در گیاهان مقاوم تر، قارچ لکه های نازک سیاه رنگی را تشکیل می دهد.
•در صورت شدت آلودگی ممکن است زخم ها به یکدیگر متصل شده و بخش وسیعی از قسمت های آلوده را از بین ببرند.
•بیماری لکه قهوه‌ای، تعداد دانه های هر خوشه و وزن دانه ها را کاهش می دهد.
•زخم های ناشی از این بیماری گاهی ممکن است با بیماری بلاست اشتباه گرفته شود.

علت ها

علایم بیماری لکه قهوه ای برنج توسط قارچ Cochliobolus miyabeanus ایجاد می شود. این قارچ می تواند بیش از چهار سال در بذر زنده بماند و از طریق هاگ های (اسپورهای) موجود در هوا به گیاهان سالم انتقال پیدا کند. بقایای گیاهی آلوده در مزرعه و علف های هرز از دیگر روش های رایج انتشار بیماری است. لکه قهوه ای برنج می تواند در تمام مراحل رشدی گیاه ایجاد شود، اما از مرحله پنجه زنی تا رسیدن دانه، گیاه به این بیماری بسیار حساس می باشد. این بیماری اغلب در مزارعی که سوء مدیریت خاک برای ریز مغذی ها وجود دارد شایع می باشد. با استفاده از کودهای حاوی سیلیس این بیماری به شکل قابل توجهی کنترل می شود. استفاده از مخلوط کود گاوی و کودهای شیمیایی نیز تا حدودی از شدت آن می کاهد. رطوبت زیاد (86 تا 100 درصد)، در معرض قرار گرفتن برگ به مدت طولانی با رطوبت و دمای بالا (16 تا 36 درجه سانتیگراد) برای رشد این قارچ بسیار مطلوب است.

کنترل ارگانیک

ضدعفونی بذر از طریق قرار دادن بذرها در آب گرم با دمای 53 تا 54 درجه سانتیگراد به مدت 10 تا 12 دقیقه توصیه می شود. برای اثر بخشی بیشتر، می توان بذرها را به مدت 8 ساعت در آب سرد قبل از قرار دادن آنها در آب گرم قرار داد. نتايج تحقيقات نشان داده که جدايه های غيربيماری زا از گونه های آلترناريا وجود دارند که می توانند به عنوان آنتاگونيست های بالقوه برای کنترل بيماری لکه قهوه ای برنج معرفی گردند.

کنترل شیمیایی

در گام اول مدیریت، کنترل تلفیقی شامل اقدامات پیشگیرانه و استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک توصیه می شود. بهترین راه کنترل این بیماری ضدعفونی بذور با قارچکش کاربوکسین تیرام 75% (ویتاواکس تیرام) به میزان 2 در هزار به مدت 24 ساعت می باشد.

اقدامات پیشگیرانه

خاک های با کمبود سیلیس، قبل از کاشت از سیلیکات پتاسیم استفاده شود.
استفاده از بذرهای گواهی شده.
استفاده از ارقام مقاوم.
ایجاد تعادل عناصر غذایی در خاک.
بررسی منظم مزارع به منظور مشاهده علائم بیماری از مرحله پنجه زنی.
حذف بقایای گیاهی و علف های هرز .

نوشته‌های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *