کرم مفتولی ریشه

کرم مفتولی ریشه (Click beetle) با نام علمی: Agriotes Lineatus، به گیاهان مختلفی نظیر سیب زمینی و گندم و هویج و ذرت و کاهو و گوجه فرنگی و چغندر قند و توتون و تره فرنگی و جو و پنبه خسارت می زند. لارو این حشره از گیاهچه هاییکه به تازگی از جوانه زدن بذر ایجاد شده اند و تغذیه نموده و حشره کامل نیز از گرده گلها تغذیه می نماید. کرم‌های مفتولی طی دوره طولانی رشد لاروی در اعماق مختلف خاک از مواد گوناگون و بسیار  متنوع شامل میسلیوم قارچ‌های خاکزی، چوب، مواد پوسیده، غده‌های سیب‌زمینی، بذور و جوانه‌های تازه سبز شده، ریشه نازک و موئین گیاهان از جمله گندم، توتون، تره‌فرنگی، جو و پنبه تغذیه نموده و سبب افت شدید کیفیت محصول می‌شوند.

کرم مفتولی ریشه غده سیب زمینی را سوراخ نموده و در داخل ان کانالهایی به طول 2 تا 3 میلیمتر بوجود می اورد و خود نیز در داخل این کانالها به سر می برد. روی ریشه گندم نیز قسمتی از ان را به صورت قلوه کن مورد تغذیه قرار می دهد.

زیست شناسی کرم مفتولی ریشه:

تخم‌ها کوچک به طول کمتر از نیم میلی‌متر، تخم‌مرغی شکل و به رنگ سفید هستند که به صورت دسته‌ای درون خاک قرار داده می‌شوند.سوسكهای ماده پس از جفت گیری به داخل خاك نفوذ كرده و در آنجا تخم خود را روی ریشة‌ میزبان قرار می دهد. تخمها پس از چند روز تفریخ می شود ولی دورة تكامل لارو طولانی و ممكن است 5-3 سال طول بكشد.

کرم مفتولی ریشه قهوه‌ای رنگ، کشیده به طول 17-20 میلی‌متر و عرض 3 میلی‌متر، دارای پوست سخت است که به همین دلیل به لاروهای مفتولی معروفند (شکل 2). لارو کامل با تشکیل لانه‌ای در خاک به شفیره تبدیل می‌شود. شفیره سفید رنگ است.

حشرات کامل کشیده به طول 7-10 میلی‌متر و عرض حدود 3 میلی‌متر به رنگ قهوه‌ای، دو طرف بالپوش‌ها با یکدیگر موازی، انتهای بدن کمی باریک، شاخک اره‌ای و روی بالپوش‌ها نیز نقاطی به صورت موازی وجود دارد.

سوسک های ماده پس از جفت گیری به داخل خاک نفوذ و در انجا تخم خود را روی ریشه میزبان قرار می دهند. تخمها پس از چند روز تفریخ می شوند. دوره تکاملی کرم مفتولی ریشه طولانی و ممکن است 3 تا 5 سال طول بکشد. کرمهای مفتولی در برابر خشکی بسیار حساس هستند. مرحله شفیرگی نیز در داخل خاک سپری می شود. به صورت لارو یا شفیره زمستان گذرانی می کند.

خسارت

حشرات کامل باعث خسارت در سیب‌زمینی نمی‌شود. خسارت اصلی مربوط به تغذیه لاروها از غده سیب‌زمینی می‌باشد که در دالان‌هایی که به طور عمودی یا مورب در آن ایجاد می‌کنند به فعالیت می‌پردازند. نفوذ خاک به داخل این دالان‌ها سبب افت کیفی محصول می‌گردد.

روش‌های کنترل کرم مفتولی ریشه

زراعی

تناوب: کشت پشت سر هم سیب‌زمینی، کشت سیب‌زمینی پس از گندم و یونجه و سایر غلات تراکم این آفت را به شدت بالا می‎برد، آیش نگهداشتن زمین و حذف علف‌های هرز، انجام عملیات زراعی زمستانه شامل شخم، دیسک و یخاب و خشکی دادن به زمین، شخم عمیق و از بین بردن غده های آلوده

مکانیکی

شکار حشرات بالغ با استفاده از تله‌های نوری یا فرمونی در دوره ظهور حشرات بالغ، استفاده از تله‌های طعمه‌ای

بیولوژیکی

استفاده از برخی قارچ‌ها، باکتری و نماتدهای انگل آنها

در صورت لزوم مبارزه شیمیایی با استفاده از مونوکروتوفوس (نوواکرون) به نسبت 1.5 تا 2 در هزار