مقدمه
توت فرنگی گیاهی علفی، چند ساله واز تیره گلسرخیان است. تشكیل و نمو فندقه های میوه توتدفرنگی بعد از باروری شروع میشود. میوۀ تازۀ توت فرنگی سرشار از انواع ویتامینهااست. ویتامینهای A و C و عنصر پتاسیم در میوۀ این گیاه به وفور وجوددارند. وجود منابع ویتامین و عناصر مهم در میوۀ توتفرنگی با توجه به زمانهای برداشت محصول در ایران، اهمیت این گیاه را دوچندان میکند. کشت توت فرنگی در مزرعه و به خصوص گلخانه در ایران، به سرعت در حال گسترش است. سطح زیرکشت توتفرنگی در فضای باز مزرعه و گلخانه در ایران، در سال 9617 به ترتیب 3111 و ۵11 هكتار بوده است. مقدار تولید در فضای باز و گلخانه، به ترتیب 71111 و 46111 تن برآورد شده است.
Strawberry gray mold
بیماری گیاهی کپک خاکستری شیوع فراوانی روی بسیاری از محصولات کشاورزی دارد. بیماری گیاهی کپک خاکستری توت فرنگی باعث ایجاد آلودگی اطراف ناحیه گلگاه و میوه های توت فرنگی می شود.
علائم بیماری کپک خاکستری توت فرنگی:
علائم اولیه بیماری گیاهی کپک خاکستری توت فرنگی، به صورت لکه های کوچک و قهوه ای رنگ در اطراف کاسه گل قابل مشاهده است. به طور معمول این بیماری باعث تغییر شکل و ایجاد بافت های پوسیده و لهیده روی میوه می شود. با گسترش عامل بیماری، توده قارچ خاکستری رنگ روی بافت های پوسیده تشکیل شده و باعث مومیایی و خشک شدن میوه می شود. عامل بیماری گیاهی کپک خاکستری توت فرنگی بعد از برداشت و هنگام جابجایی محصول نیز باعث تخریب میوه می شود.
عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی کپک خاکستری توت فرنگی:
عامل بیماری گیاهی کپک خاکستری توت فرنگی، قارچ Botrytis cinerea می باشد. شرایط آب و هوایی بسیار مرطوب و محدوده دمای ١٨ الی ٢۴ درجه سانتی گراد تاثیر زیادی در رشد عامل بیماری دارد. زمستان گذرانی عامل بیماری در داخل خاک صورت می گیرد. علف های هرز اطراف مزرعه یا گلخانه نقش فراوانی در ماندگاری عامل بیماری در محیط کشت این محصول ایفا می کنند.
دلایل ایجاد بیماری کپک خاکستری توت فرنگی
به طور کلی می‌توان دلایل ایجاد بیماری کپک خاکستری توت فرنگی را به ۳ مورد مختلف دسته‌بندی کرد. در واقع با توجه به شرایط محیط کشت توت فرنگی رشد این قارچ شدت پیدا میکند و تا حدودی می‌توان در فضای گلخانه شرایط را تغییر داد. بنابراین در ادامه به چندین مورد از دلایل ایجاد این بیماری در بستر تحت کشت توت فرنگی اشاره کرده‌ایم.
دمای هوا
به طور کلی دمای هوا یکی از مهم‌ترین مواردی است که گلخانه‌داران می‌توانند با کنترل آن از ایجاد بیماری کپک خاکستری توت فرنگی جلوگیری کنند. به همین خاطر معمولاً وجود دستگاه تنظیم دما در گلخانه الزامی است.
رطوبت زیاد
اگر میزان رطوبت هوا بیشتر از یک حد مشخص باشد؛ فضا برای رشد کپک خاکستری توت فرنگی فراهم خواهد شد. بنابراین باید با استفاده از یک دستگاه حرفه‌ای رطوبت ساز، باید تنها به میزان مورد نیاز گیاه محیط را مرطوب کرده و از ایجاد رطوبت به شکل نامتعارف جلوگیری کرد.
علف‌های هرز
از جمله دیگر مواردی که باعث درگیری بیشتر محیط کشت توت فرنگی با کپک خاکستری می شود علف های هرز می باشد که بستر مناسبی را برای رشد قارچ فراهم می‌کنند. علف‌های هرز به مرور زمان قارچ را در سطح تمام مزرعه یا بستر کشت پخش خواهند کرد.
راه های پیشگیری و کنترل بیماری کپک خاکستری توت فرنگی:
- جمع آوری و حذف بقایای آلوده گیاهی
- استفاده از مالچ پلاستیکی روی خاک
- ایجاد تهویه مناسب در محیط و بین بوته ها
- سم پاشی با بردوفیکس به شرح زیر:
– ضدعفونی بذور با بردوفیکس ١۰ در هزار
– ضدعفونی خاک بلافاصله بعد از کاشت با بردوفیکس ١۰ در هزار
– سم پاشی با بردوفیکس ۵ در هزار قبل از گلدهی
– سم پاشی با بردوفیکس ۵ در هزار بعد از ریزش گلبرگ ها
