راهنمای کشت هندوانه و کدوئیان

بر اساس آمارهای وجود حدود 20 درصد اراضی آبی کشور اختصاص به کشت سبزی و صیفی داشته که در این میان هندوانه با بالاترین سطح زیر کشت حدود 130 تا 150هزار هکتار را به خود اختصاص داده است. اهمیت کشت هندوانه در ایران بخصوص مناطق جنوبی کشور در آن است که 40 الی 45 روز پیشرس تر از تولید در کشورهای همسایه شمالی بوده و صادرات آن علاوه بر کشورهای حاشیه خلیج فارس به ترکیه – کشورهای آسیای میانه و حتی یونان نیز متداول شده است.

تهیه زمین: برای کشت گیاهان جالیزی معمولا به زمینی سبک و غنی از نظر مواد آلی نیاز است. در خاکهای بسیار سبک و فاقد مواد هوموسی، اجبار به استفاده از کودهای سبز و یا حیوانی تا حدود 30 تن در هکتار داریم که در صورت دسترسی به کود آلی کمپوست میتوان آن را جانشین کود حیوانی نمود. آماده سازی خاک حدودا 4 ماه قبل از شروع کشت خواهد بود و در این مرحله در صورت امکان با استفاده از ساب سویلر کشاورزی خاک را تا عمق 80 سانتیمتر قابل نفوذ و کودهای آلی مورد نیاز را با خاک مخلوط می نمائیم. در اینصورت ریشه گیاهان جالیزی در اثر خاصیت نفوذپذیری خاک میتواند تا عمق 1.5 متری نفوذ و جذب مواد غذایی بنماید و حوزه فعالیت گسترده تری را در اختیار داشته باشد در غیر اینصورت با استفاده از گاوآهن های معمولی سعی میگردد ضمن شخم عمیق مواد آلی را به زیر خاک دفن نمود. چند روز قبل از موعد کشت با استفاده از دیسک و ماله خاک را نرم نموده و با ایجاد فاروهای لازمه (جوی پشته) خطوط کشت را مشخص می نمایند. فواصل عرضی این فاروها بسته به رقم و نوع کشت متفاوت است. برای ارقام هندوانه فواصل عرضی بین دو ردیف 6-5 متر انتخاب میگردد. برای کشت ارقام هندوانه های هیبرید، شوگر بی بی و یا کریمسون سوئیتها 5 متر فاصله و برای سایر ارقام 6 متر فاصله عرضی در نظر گرفته میشود. بهرحال فواصل  طولی کشت بین 50-45 سانتیمتر بسته به رقم متفاوت خواهد بود بنابراین تعداد بوته موجود در هکتار با احتساب فواصل فوق بین 6 تا 8 هزار عدد بالغ خواهد بود. هندوانه و اصولا خانواده جالیزی ها در خاکی که pH آن 6 الی 6.5 باشد بهترین رشد را دارند ولی 5.5 الی 7 نیز تاثیر زیادی در عملکرد نمی گذارند. در صورتیکه در pH بالاتر از 8 شاهد کاهش تولید محصول خواهیم بود.

کشت کدوئیان

چون غالب ارقام خانواده کدوئیان به سرما حساسیت دارند و زودرسی محصول در آنها برای کسب درآمد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کشاورزان در نقاط مختلف کشور با استفاده از کرتهای پوشش یافته با شن و یا محافظت خط کشت با پلاستیکی شفاف تاریخ کشت بذر را جلو انداخته و محصول نوبرانه برای صادرات و یا مصرف داخلی تولید می نمایند. آزمایشات نشان داده که پوشش خاک پشته ها بوسیله پلاستیک (مالچینگ) 1.5 درجه سانتیگراد حرارت خاک را فزونی داده و در زودرسی تاثیرگذار میگردد. بهرحال بهترین درجه حرارت متوسط شبانه روزی جهت رشد محصولات جالیزی 18 درجه سانتیگراد میباشد و بهترین درجه حرارت برای جوانه زدن بذر 29 درجه سانتیگراد بوده و تا حد 15 درجه سانتیگراد با طولانی تر شدن زمان جوانه زدن مشکل عمده ای بوجود نخواهد آمد و مزرعه ای یکنواخت خواهیم داشت، در خارج از درجات ذکر شده زمان توقف بذور در خاک طولانی شده و در مجاورت رطوبت قارچهای مختلفی باعث پوسیدگی بذر میگردند.

در درجه حرارت 20 درجه سانتیگراد بذر بعد از 7 روز سبز خواهد نمود و در دمای نامساعد این مدت تا 20 روز نیز بطول خواهد انجامید. با مساعد شدن هوا بذرکاری انجام میگیرد و بوسیله کارگر در چاله هایی به عمق 1.5 سانتیمتر چند دانه بذر ریخته و روی آن را با ماسه میپوشانند تا در صورت بارندگی و یا آب گرفتگی سله نتواند مانع از رشد گردد. برای بذور گران قیمت در خاکهای سنگین میتوان از مخلوط یک بذر اصلی و چند بذر آفتاب گردان استفاده نمود که پس از سبز شدن بذر اصلی گیاه واسطه ای حذف خواهد شد. اخیرا بدلیل گرانی بذور هیبرید و همچنین به لحاظ زودرس نمودن محصول کلیه انواع بذور سبزیجات را قبلا در خزانه کشت و یا تمهیدات لازمه آنها را در موقع مساعد شدن هوا به زمین اصلی منتقل می نمایند. با اینحال کشاورزان ایرانی که هنوز تعداد زیادی بذر را در هر چاله رها میسازند در مرحله 4 برگی حقیقی باید حداقل دو بوته در هر چاله نگهداری و بقیه را بدون آنکه فشاری به ریشه اصلی آورند حذف نمایند.

اصول تغذیه کدوئیان

کودهای آلی همانگونه که توضیح داده شد در زمان آماده سازی بستر به زیر خاک خواهد رفت ولی کودهای شیمیایی اصلی که در مزارع مصرفشان معمول است عبارتند از: فسفر، ازت و گاهی نیز پتاس و منگنز که ارجح است کودهای فسفره و پتاسه در زمان فاروبندی به زیر خاک رفته و از ازت و Mgo بعنوان سرک به ترتیبی که خواهد آمد استفاده نمایند. مقدار مصرف کودهای شیمیایی بستگی به خاک و اقلیم و نوع گیاه دارد که کلا 100-200 کیلوگرم فسفات آمونیوم در هکتار برای اراضی آبی مناسب است ولی اگر از اراضی دیم که سالها در آن کشت و کاری انجام نشده استفاده میشود تا 350 کیلو در هکتار میزان مصرف کود فسفره را میتوان بالا برد. مصرف ازت تدریجی و از تاریخ ظاهر شدن اولین برگهای حقیقی گیاه خواهد بود. چنانچه ازت را به مقدار زیاد و یکباره مصرف نمائیم رشد علفی بوته افزایش یافته و باعث کاهش عملکرد خواهد شد. مقدار مصرف کود ازته که ترجیحا از سولفات آمونیوم باید استفاده نمود کلا 300-400 کیلو سولفات آمونیوم 21% در هکتار پیشنهاد میگردد که طی دوره رشد و در طول فصل سرک خواهد شد. گاهی کشاورزان از کود آهن استفاده می نمایند گرچه علائم ظاهری در تیره شدن رنگ برگها محسوس است ولی غالبا در فزونی عملکرد نقشی نخواهد داشت مگر آنکه گیاه علائم کمبود آهن را روی برگهای خود قبلا ظاهر ساخته باشد. نکته بعدی آنکه کود ازته از نوع اوره باید قبلا در آب محلول و تدریجی از طریق آبیاری وارد تونلهای پلاستیکی گردد. در غیر اینصورت صدمات زیادی به برگ گیاه در اثر تدخین کود ازته موجود در سطح زمین بوجود خواهد آورد.

تنک کردن

عد از ظاهر شدن 2 برگ حقیقی گیاه واسطه و یا ساقه های اضافی از رقم اصلی حذف میگردند. آزمایشات انجام شده تفاوت معنی داری در مورد زمان حذف این ساقه ها ظاهر نساخته اند ولی در نگاهداری دو بوته در هر چاله و یا یک بوته نشان داده که عملکرد در مورد اول بالاتر و مرغوبیت در حالت دوم یعنی نگهداری یک بوته در چاله ارجح خواهد بود.

اثرات دما و طول روز در کدوئیان

تغییرات طول روز اثراتی در ظهور نسبت گلهای ماده و نر را دارد، 11 ساعت طول روز در دمای 21 درجه سانتیگراد بهترین عملکرد را بوجود خواهد آورد ولی در طول روز 15 ساعته و دمای 15 درجه سانتیگراد نیز میتوان مقدار متناسبی تولید محصول را تضمین نمود. بنابراین روزهای طولانی و دمای زیاد باعث افزایش گلهای نر و تقلیل میوه شده تا آنجا که در حرارت 40-42 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی در حد اشباع خاک تا 95 درصد اکثرا گل نر بوجود خواهد آورد. حرارت 25-30 درجه سانتیگراد در روز و دمای 15-18 درجه سانتیگراد در شب با رطوبت نسبی خاک حدود 80% عملکرد حداکثری را حاصل خواهد نمود. آزمایشاتی در آمریکا به انجام رسیده که به کمک هورمون در روزهای نامساعد بتوان تعداد گلهای ماده را فزونی داد که جنبه عملی و اقتصادی فعلا ندارد.

آبیاری کدوئیان

در خاکهای سبک و یا قابل نفوذ به دلیل مقدار هوموس کافی، ریشه پاره ای از گیاهان جالیزی تا عمق 1.5 متری پائین رفته و سطحی مناسب با رشد قسمت هوائی بوته را می پوشاند بنابراین آبیاری ها بنحوی باید تنظیم گردد که نفوذ عمقی و جانبی کافی را داشته باشد. کشاورزان در خاکهای قابل نفوذ با کاهش طول فاروها و روانه نمودن مقدار زیادی آب در هر جوی سعی دارند بخش سطحی خاک را مرطوب نموده و تواتر آبیاری را بیشتر بنمایند که روش مناسبی محسوب نمی شود جهت نفوذ کافی آب در هر جوی 5-7 ساعت آب باید با دبی کم روان باشد تا رطوبت مورد نظر فراهم شود. مطالعات انجام شده نشان داده که کمی رطوبت خاک باعث پدیدار شدن گلهای نر شده و بالعکس رطوبت مساعد در فزونی تولید گلهای ماده اثرات بیشتری را حاصل خواهد داشت. مضاف به آنکه در موقع استرس رطوبتی ریشه گیاه قادر به گسترش و بهره گیری از مواد مغذی خاک بصورت کامل نخواهد شد. بنابر مطالب فوق کشاورزان با تجربه باید برنامه آبیاری را در کشتهای جالیزی طوری ترتیب دهند که نفوذ عمقی کافی رطوبت را بوجود آورند. این عمل با شناخت خاک و انتخاب طول فارو و مقدار آبی که در فارو وارد میشود قابلیت کنترل را خواهد داشت. گرچه نمیتوان برنامه مشخصی برای آبیاری تعیین نمود ولی بطور کلی در مرحله داشت محصول در خاکهای بسیار سبک دوره آبیاری شاخص بررسی رطوبت خاک و در صورت نیاز به انجام آبیاری خواهد بود که اکثرا کشاورزان به این مسئله کمتر توجه دارند و طبق روال سهمیه آب خود اقدام به آبیاری مزرعه می نمایند. تواتر آبیاری پس از بزرگ شدن میوه هندوانه تا سه چهارم وزن اصلی باید کند شود تا کیفیت محصول بالا رود.

وجین کدوئیان: مسلما مزرعه باید عاری از علفهای هرز باشد تا رطوبت و مواد غذایی بتواند تماما مورد استفاده گیاه اصلی قرار بگیرد. در سالهای اخیر کشاورزان در مراحل اولیه رشد با پوشش دادن بوته اصلی (غالبا قوطی های فلزی) توسط علف کش گراماکسون علفهای هرز را کنترل می نمایند که عملا در اراضی با علفهای دائمی هیچگونه موفقیتی حاصل نمیشود زیرا که گازوئیل میتواند عمل مشابه گراماکسون را با قیمت ارزان تری انجام دهد، ثانیا آنکه غالب علفهای ریزوم دار به فاصله چند روز دوباره رشد نموده و مزاحمت بوجود می آورند. بنابراین بهتر آنست که از کشت گیاهان جالیزی در اراضی علفی خودداری شود و کودهای حیوانی مورد مصرف را که عامل اصلی اشاعه علف هرز است قبلا پوسانده و بعدا وارد زمین نمایند. جهت کنترل علفهای هرز استفاده از تیلر در فاصله بین ردیفها و انجام وجین دستی در طول خط کشت می تواند در مراحل اولیه رشد بوته مفید باشد. بعدها با سایه انداختن گیاه علفهای هرز قادر نخواهند بود صدمه چندانی وارد آورند. سس و یا گل جالیز از گیاهان انگلی بسیار خطرناک هستند که در صورت عدم مبارزه میتوانند اراضی را از تولید خارج سازد به همان گونه که اکنون در بخشی از مناطق آلوده به بن بست رسیده اند. برای کنترل آنها ضدعفونی و یا اعمال تناوب های طولانی تر میتواند موثر باشد.

کنترل آفات و بیماریهای کدوئیان: 

مهمترین خسارت وارد شده به جالیزکاریها بیماریهای قارچی هستند که در اثر عدم رعایت دوره تناوب بصورت روز افزونی مشکل آفرین گریده اند. قارچ های متنوعی به گیاهان جالیزی خسارت وارد میسازد که مهمترین آنها عبارتند از:

– (Sphaerotheca (Powdery Mildew- (Pseudopernospra (Downy Mildew- Verticillium- Rhizoctonia- Fusarium- Phytophthora- Pythium مسلما بیماریهای قارچی و باکتریایی دیگری به این گروه از گیاهان خسارت وارد میسازند که در ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار نمی باشند. با این توضیح که هر کدام از گروه بیماریهای فوق دارای انواع ریسهایی بوده که به گیاهان جالیزی خسارت وارد میسازند. برای مبارزه با قارچ های خاکزی تناوب زراعی صحیح و ضدعفونی خاک و مهمتر از همه انتخاب ارقام مقاوم میتواند کمک بزرگی برای جلوگیری از خسارت زایی باشد. رطوبت زیاد هوا یا خاک و یا انبوهی و تراکم کشت خاکهای بسیار سبک و یا سنگین و زمان کشت و درجات حرارتی محیط هر یک میتوانند در شدت و ضعف خسارت موثر واقع گردند. نکته مهم دیگری که در این مورد لازم به ذکر است کنترل بیماریهای قارچی قبل از ابتلا گیاه بوده در حالیکه اکثریت کشاورزان بعد از مشاهده اولین علائم مبادرت به استفاده از سموم می نمایند. ضدعفونی خاک با انواع ترکیبات سیانامیدی و یا واپام و یا گاز متیل بروماید و یا ریدومیل گرانول قابل انجام است که برخی از کشاورزان که در محیطهای محدود مانند گلخانه ها فعالیت دارند با اثرات و مصرف آن آشنا گردیده اند. از بیماریهای ویروسی موزائیک ها (Mosaics) مهمتر از بقیه انواع هستند که غالبا در مورد ویروسها ارقام مقاوم میتواند در جلوگیری از خسارت مفید واقع گردند در غیر اینصورت جمعیت حشرات انتقال دهنده باید کنترل گردند که در هر مورد متخصصان محلی ادارات کشاورزی باید نظر قطعی و راهنمایی لازمه را بنمایند. بیماریهای فیزیولوژیک متعددی نیز باعث خسارت زایی میگردند که آفتاب سوختگی میوه ها و بالا بودن املاح خاک، مناسب نبودن درجه حرارت خاک برای شروع جوانه زدن و بالاخره دمای محیط از آن جمله میتواند باشد که انتخاب رقم مناسب یکی از روشهای مفید برای حصول به عملکرد مساعد میتواند باشد.

آفات کدوئیان

آفات مهمی در مناطق عمده تولید که خارج از عهده کنترل کشاورزان باشد گیاهان جالیزی را تهدید نمی نمایند به همین دلیل از بحث بیشتر دراین مورد خودداری میگردد.

برداشت کدوئیان

در محصولات جالیزی از روشهای متفاوتی برای برداشت و بسته بندی و عرضه به بازار بهره گیری میگردد. برای خیار باید به کیفیت ظاهری آن توجه داشت یعنی طول میوه حدود 10-12 سانتیمتر و قطر آن 3-3.5 سانتیمتر باشد تا برداشت مطلوب و بازارپسندی انجام پذیرد. معمولا لازم می آید در فصل مساعد هر دو روز برداشت را تکرار نمود ضمن هر برداشت میوه های جامانده از برداشتهای قبلی نیز باید از بوته جدا گردند تا گیاه بتواند سریعتر سایر گلهای خود را به محصول قابل مصرف تبدیل نمایند. برای هندوانه معمولا به تغییر رنگ پوست به هنگام رسیدن و با زرد شدن پیچک نزدیک دم میوه توجه میشود که غالبا کشاورزان به رنگ و یا صدای پری که در اثر ضربه زدن به گوش میرسد توجه می نمایند بهرحال برداشت صبح زود هندوانه حمل و نقل آن را مشکل تر میسازد زیرا سلولهای پوستی در این زمان آمادگی ترکیدگی را دارند. بهرحال برداشت باید حتما بوسیله چاقو و یا تیغه تیزی انجام گیرد تا قدری از دم میوه اصلی روی آن باقی بماند زیرا جدا ساختن میوه از انتهای دم گل باعث سرعت در تخریب بافت داخلی انواع جالیزها و هندوانه خواهد شد. پوست طالبی در زمان رسیدن رنگ اصلی خود را نمایان می سازد و زبری روی پوست را کامل می نماید، در زمان رسیدن لایه ای از سلولهای نکروزه در محل اتصال میوه به ساقه تشکیل می شود که باعث سهولت در جدا کردن میوه میگردد. این لایه در موقع رسیدن طالبی قابل رویت کشاورزان خواهد بود.

کشاورزان طالبی را با فشار آوردن روی دم میوه بداشت می نمایند و در جعبه های چوبی که یکی دو ردیف میوه بیشتر روی هم قرار نمیگیرد به بازار داخلی عرضه میدارند که باعث کاهش طول دوره ماندگاری آن می شود. برداشت کدو مانند خیار بوده و بین 4 تا 7 روز بعد از تلقیح گل قابل برداشت میگردد بنابراین هر دو یا سه روزه یک چین از مزرعه کدو خورشتی باید داشت، کدو زمستانه را تا سرد شدن هوا و توقف رشد بوته در مزرعه باقی گذاشته تا هر چه بهتر برسد. بعد از آن برداشت انجام و از نظر حمل و نقل و نگهداری هیچگونه مشکلی را بوجود نمی آورد.

ارقام هندوانه در ایران

ارقام هندوانه در بازار ایران عبارتست از گروه چارلستون گری ها و کریمسون سوئیت ها از نوع استاندارد و یا هیبرید، شوگر بی بی که به نام پانونیا معروف گردیده است. در مورد هندوانه کلا باید توضیح داد که رقم چارلستون گری به زودی به دلیل پائین بودن کیفیت مانند اکثر سایر نقاط دیگر جهان از تولید حذف خواهد گردید. کریمسون سوئیت با کیفیتی مناسبتر جایگزین آن خواهد شد. طول دوره رشد کریمسون سوئیت تا مرحله باردهی حدود 82-75 روز بوده و وزن هر میوه آن به 12-10 کیلو میرسد. چنانچه برای صادرات از نوع هیبرید استفاده شود طی 70 روز در شرایط مساعد محصول تولید نموده که شکل میوه آن کمی کشیده میباشد. هندوانه پانونیا هیبریدی از رقم شوگر بی بی میباشد. با زودرسی فوق العاده (70 روزه) و تولید محصولی نسبتا درشت در هوای سرد و رنگ پوستی تیره این رقم توانسته است در رقابت با بذور سایر شرکتهای فعال قرار گیرد. این رقم مخصوص کشت در نواحی است که زودرسی در اهمیت بوده بخصوص برای صادرات به ترکیه و یونان طرفداران بسیاری یافته است.

اطلاعات متفرقه راجع به گیاهان جالیزی: خیار، کدو، خربزه، طالبی و هندوانه گیاهان جالیزی محسوب میشوند. این گیاهان جزء سبزیجات گروه فصل گرم طبقه بندی شده و دمای زیر صفر را قادر به تحمل نیستند. رشد گیاه به درجه حرارت محیط و خاک بستگی دارد. در صورت وجود سرما این دوره طولانی شده و خواص زودرسی را کاهش میدهد. این گیاهان نیاز آبی گسترده ای دارند ولی رطوبت حد اشباع را برای مدت طولانی تحمل نخواهند نمود. آبیاری باید در دوره های یکنواخت انجام شود تا از استرس گیاه جلوگیری شود در غیر اینصورت میوه دهی کاهش یافته و کیفیت میوه از نظر طعم و اندازه نیز پائین تر از حد استاندارد خود خواهد شد. بعلاوه استرس باعث ظهور گلهای نر بیشتری خواهد شد. فاکتورهای اصلی استرس عبارتست از: آب و یا خاک شور، اراضی ضعیف از نظر مواد مغذی و هوموس، درجات حرارتی بسیار بالا یا پائین خاک، تراکم خاک.

تلقیح: تلقیح گیاهان جالیزی بسیار مهم و توسط حشرات که بهترین آنها زنبور است انجام میشود. ضعف تلقیح باعث کاهش عملکرد و یا تولید میوه های غیر استاندارد خواهد شد. در صورت نیاز به سمپاشی باید این عمل در غروب و یا اوایل شب انجام شود که حشرات فعالیت چندانی را ندارند.

بیماریهای مهم: 

سفیدک آشکار (Powdery Mildew): در شرایط هوای گرم و رطوبت پائینی به گیاه خسارت وارد میسازد.

سفیدک نهان (Downy Mildew): در زمانیکه گیاه در رطوبت زیاد و حرارت بین 36-5 درجه سانتیگراد قرار میگیرد قارچ رشد و خسارت زائی خواهد داشت.

پژمردگی فوزاریوم (Fusarium Wilt): در زمانیکه حرارت خاک شروع به بالا رفتن میکند این قارچ میتواند خسارت زا گردد.

بیماری موزائیک (ZYMV): انواع ویروسهای موزائیک خیار و هندوانه و کدو که بوسیله شته قابل انتقال است. موزائیک ZYMV (ویروس موزائیک زوکنی) در بهار و تابستان بیشترین خسارت زائی را دارد. ویروس Yellow Vein که توسط مگس سفید انتقال میابد و در کشت پائیزه و آخر تابستان خسارت  زائی خواهد داشت.

در پاره ای از نقاط برای جلوگیری و مبارزه با خسارت زائی بیماریها گاهی از ارقام مقاوم و یا کشت در شرایط خاص و یا مبارزه با حشرات انتقال دهنده بیماری میتوان بهره گرفت. برای بیماریهای قارچی بخصوص فوزاریوم از کشت در خاکهای آلوده خودداری باید شود و یا آنکه با روش پیوند روی پایه مقاوم نسبت به کنترل بیماری اقدام شود. پایه های مذکور بسیار قوی و علاوه بر مقاومت به بیماری های خاکزی تولید گیاه قوی از گزند پاره ای از آفات برگی نیز در امان خواهند بود و در افزایش عملکرد نیز موثر است.

شاید این مطلب را هم دوست داشته باشید: ویروس موزاییک کدو و مبارزه با آن

نکاتی در مورد کشت خیار: زمان کشت تا برداشت خیار بسیار کوتاه است. در زمانیکه حرارت شب به 15 درجه سانتیگراد و روز به 28 درجه سانتیگراد برسد. از کشت تا برداشت اولیه 6-5 هفته زمان لازمست. پاره ای از ارقام خیار بوته هایی با گل ماده دارند که بوسیله پلی نیتورها (بذوری که دارای گل نر هستند) گلهای ماده را تلقیح مینمایند. همانطوریکه قبلا نیز گفته شد استرس باعث افزایش گل نر در گیاه خواهد شد. سفیدک نهان میتواند مزرعه خیار را در صورت عدم کنترل بموقع از بین ببرد. بنابراین مسئله نظارت دقیق و کنترل سفیدک در اولین مراحل ظهور با سموم قارچکش بسیار با اهمیت است. آبیاری در مواقع خود باید انجام شود ولی مهمترین زمان آن در موقع میوه دهی گیاه است. رطوبت حد اشباع در خاک همواره باعث استرس خواهد شد.

نکاتی در مورد کشت کدو: آبیاری کدو بسیار پر اهمیت است و باید خاک همواره دارای رطوبتی بالای نقطه پژمردگی باشد. تلقیح گل بوسیله حشرات است در غیر اینصورت تعداد زیادی از گلها در مراحل مختلف رشد ریزش یافته و غیر قابل برداشت میشود. وجود کندوی زنبور در نزدیکی مزرعه کدو بسیار مفید فایده خواهد بود. برداشت به موقع در اوج تولید برای دستیابی به محصولی مناسب و یکنواخت ضروریست. از باقی گذاشتن میوه روی بوته جدا خودداری شود. در هوای گرم رنگ میوه روشن تر از معمول میشود. به همانگونه که رشد بوته را نیز کند میکند. نقره ای شدن برگهای کدو بدلیل گرمای محیط رشد و یک بیماری فیزیولوژیکی است. همچنان که کمی رطوبت خاک نیز ممکن است به نقره ای شدن بوته منتهی شود که البته مهمترین عامل مربوط به ژنتیک رقم خواهد بود.

نکاتی در مورد کشت هندوانه:

زودرسی در هندوانه: برای پاره ای از نقاط کشور تولید زودهنگام پر اهمیت میباشد. علاوه بر انتخاب رقم برای دسترسی به این پدیده میتوان از پلاستیک مالچ، تهیه خزانه و بعدا نشاء آن به زمین اصلی به ترتیب مقتضی نیز بهره گرفت. هندوانه نیاز آبی زیادی دارد که مشابهتی با سایر گیاهان جالیزی مانند خیار و طالبی ندارد زیرا که ریشه های این گیاه بسیار عمیق و با آبیاری های مناسب رطوبت را به اعماق خاک باید انتقال داد. این آبیاری تا زمانیکه میوه به سه چهارم وزن حقیقی خود برسد ادامه دارد و از این به بعد با کاهش آبیاری اجازه داده میشود که میوه بتواند قند کافی و تردی لازم خود را نمایان سازد. ته قهوه ای شدن میوه و باریک شدن دم میوه اکثرا بدلیل استرس های ناشی از آبیاری ناصحیح و یا کمبود کلسیم بوجود آمده و میوه های غیر معمولی نیز در اثر تلقیح ناکافی گل ظاهر خواهد شد. هندوانه نسبت به بیماریهای قارچی برگی کمتر از سایر اقلام گیاهان جالیزی حساسیت دارد. فوزاریوم یکی از عوامل مهم بیماری زایی گیاهان جالیزی است که برای کنترل آن ارقام با حساسیت کم وجود دارد و با آنکه فقط از طریق پیوند روی پایه های مقاوم میتوان به نتیجه رسید عمل میگردد./