بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه کلزا (بلایت سفید، پوسیدگی سفید، بلایت ساقه، شکستگی ساقه، کپک سفید، شانکر ساقه، شانکر کلزا و یا پوسیدگی سفید کلزا) با عامل قارچی Sclerotinia sclerotiorum از مهم ترین بیماری های کلزا در دنیاست که در استان گلستان به ویژه در مناطق غربی استان خسارت زیادی به کلزا وارد می نماید.
مهم ترین عامل در موفقیت مبارزه شیمیایی علیه بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه کلزا زمان درست سم پاشی می باشد که بر اساس پژوهش های انجام شده مرحله 30-20 درصد گلدهی کلزا می باشد. تأخیر در سم پاشی از مرحله 20 تا 30 درصد گلدهی سبب کاهش اثرگذاری سموم شیمیایی مورد استفاده می گردد؛ به طوری که اگر در مزرعه ای بیش از 4 غلاف روی ساقه اصلی اکثر بوته ها وجود داشته باشد، احتمالاً سم پاشی دیگر از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نخواهد بود.
به دلیل زمان بسیار کوتاه بین نخستین و 30-20 درصد گل باید سمپاشی را به سرعت انجام داد. در واقع سم پاشی ایده آل باید قبل از ریزش نخستین گلبرگ صورت گیرد. ریزش گلبرگ ها از مرحله 20 تا 30 درصد گلدهی آغاز می گردد.
دوره شروع تا اتمام گلدهی در کلزا در استان گلستان برای رقم هایولا از 30 تا 41 روز و برای رقم ساری گل بین 30 تا 38 روز طول می کشد. شروع گلدهی از اواخر بهمن ماه تا اواسط اسفندماه شروع می گردد.
گلدهی در کلزا با باز شدن پایین ترین جوانه ها آغاز و با باز شدن 5-3 گل یا بیش تر در روز به سمت بالا ادامه می یابد. گلدهی در قاعده شاخه های فرعی 3-2 روز بعد از باز شدن اولین گل روی ساقه اصلی شروع می شود و در شرایط رشدی مناسب گلدهی ساقه اصلی 20-14 روز طول خواهد کشید.
روش تعیین دقیق مرحله گلدهی کلزا:
بدین منظور 10 بوته کلزا را در یک مزرعه انتخاب کرده و تعداد گل های باز آن را بشمارید. روش درست تر، یافتن ساقه اصلی و حذف شاخه های فرعی و سپس شمارش گل های باز روی ساقه اصلی می باشد.
بسته به شرایط آب و هوایی برای هر گیاه 7-3 روز طول می کشد تا از مرحله اولین گل به مرحله 10 درصد گلدهی برسد. 3-1 روز بعد گیاه وارد مرحله 30-20 درصد گلدهی خواهد شد.
جدول 1: تعداد گل های باز روی ساقه اصلی در مراحل مختلف گلدهی کلزا
شاید این مطلب را هم دوست داشته باشید: کاهش ریزش دانه های کلزا هنگام برداشت
گیاه کلزا در مرحله 30 درصد گلدهی تعداد غلاف های اندکی خواهد داشت. با یک سمپاشی در مرحله 30-20 درصد گلدهی و قبل از این که گلبرگ ها شروع به ریزش بکنند، می توان به کارآمدترین کنترل علیه بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه کلزا دست یافت.
در مرحله 50 درصد گلدهی، گیاه کلزا در حداکثر توسعه رنگ خود خواهد بود و هنوز تعداد اندکی از جوانه های گل باز نشده در انتهای ساقه اصلی وجود دارند و غلاف های پایینی دراز شده اند؛ اما در مرحله 60 درصد گل همه جوانه های انتهایی بسیار باز شده و برای سم پاشی بسیار دیر شده است.
رفرنس مورد استفاده:
-
- نوع رسانه : نشریه فنی
- نویسندگان : دکتر محمد علی آقاجانی؛ دکتر رحمت الله بهمرام؛ دکتر ابولفضل فرجی؛ آقای محسن باقری
- شابک:
- موسسه / مرکز/ سازمان: مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
- تعداد صفحات: 14
- تاریخ انتشار: 1397
