سن کوهی
نام علمی: Dolycoris baccarum (L.)
خانواده: Pentatomidae
مشخصات زیست شناسی خسارت و کنترل
طول حشره کامل ۱۳٫۲ – ۸٫۸ و عرض آن ٦٫۲-٤٫٣ میلیمتر می‌باشد. این حشره در همه نقاط ایران فعالیت دارد. تغذیه آن گذشته از گندم، جو، یولاف و چاودار روی گونه‌های دیگر خانواده گندمیان چتریان ،مرکبان ،گلسرخیان و تعدادی دیگر از خانواده‌های مهم گیاهی دیده شده است.
شکل ۲۹ – حشره کامل Dolycoris baccarum (L.)
به عبارت دیگر این حشره را در سال‌های طغیانی می‌توان روی همه محصولات زراعی و باغی دید. تراکم آن گهگاه آن چنان بالاست که تا یکصد پوره روی یک بوته فعالیت میکنند این حشره که زمستان را به صورت حشره کامل سپری میکند دو شیوه زندگی متفاوت در ایران دارد. جمعیتی که در زیستگاه‌های طبیعی در ارتفاعات ساکن هستند و همانجا به تغذیه از گیاهان مختلف به ویژه گندمیان پرداخته و زاد و ولد میکنند و جمعیتی که بین ارتفاعات و مزارع و باغات جابه جا می‌شوند در واقع این دو جمعیت یکی بوده و به علت تغییر شرایط محیط شیوه زندگی آنها تغییر می‌‌یابد. زیستگاه‌های طبیعی این حشره شامل نقاط مرتفع در همه رشته کوه‌های ایران است.
در سال‌هایی که بارندگی در ارتفاعات کافی و مناسب است این حشره بدون اینکه به مزارع و باغات دامنه‌ها و دشت‌ها توجهی داشته باشد همانجا ضمن تغذیه از گیاهان مختلف وحشی که به علت بارندگی از رشد خوبی برخوردارند به زاد و ولد می‌پردازد و در ارتفاعات نسل دوم نیز تشکیل می‌‌شود که اهمیت و تراکم آن بستگی به میزان بارندگی و وجود منابع غذایی دارد. اگر بارندگی ارتفاعات کافی نباشد و این حشره مواجه با کاهش منابع غذایی گردد، به مزارع و باغات پایین دست و اطراف هجوم برده و در آن صورت غیر از گندم که غذای اصلی آن را تشکیل می‌دهد به هر محصول زراعی و حتی باغی دیگری نیز حمله میکند.
طغیان و خسارت این آفت ارتباط مستقیم با میزان بارندگی به ویژه در ارتفاعات دارد. به عبارت دیگر باید همواره میزان بارندگی مناطق را در نظر داشت و توزیع آن را مورد تعمق قرار داد. در هر صورت لازم است تا آنجا که مقدور می‌باشد از سمپاشی بر علیه این آفت دوری کرد مگر اینکه تراکم به شدت بالا باشد. با توجه به این نکات زنبورها و مگسهای پارازیتویید سن کوهی کمتر آسیب خواهند دید.
منبع: آفات و بیمار‌‌ی‌های مزارع گندم در ایران – سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
