فروت ست؛ کودی بسیار مؤثر در میزان باردهی درختان میوه:
کود فروت ست حاوی ترکیبات اسید آمینه، روی، بور، آهن، نیتروژن و سایر ریزمغذی‌هاست که موارد مصرف آن کمک به افزایش درصد گل دهی، افزایش میزان میوه و عملکرد سال آینده درختان است.
در واقع تغذیه مناسب از مهمترین عوامل افزایش باردهی درختان و افزایش راندمان تولیدات باغی و زراعی است.
فروت ست یک عبارت انگلیسی به معنای تنظیم میوه و تغییراتی که در نهنج گل میوه اتفاق می افتد است تا میوه اولیه تشکیل شود. در واقع مرحله شروع تشکیل میوه را فروت ست می گویند. در این زمان تقسیم سلولی (ظرفیت سازی برای رشد) بیشتر از بزرگ شدن سلولی اتفاق می‌افتد این همان زمانی است که میوه برای سال آینده نیاز به عناصر خاصی دارد.
از مزایای محلول پاشی کودهای فروت ست می توان به افزایش گرده افشانی، افزایش درصد تشکیل گل کامل ، افزایش میزان میوه ، افزایش میزان عملکرد و افزایش مقاومت درخت به سرما اشاره نمود و زمان مصرف آن نیز بعد از برداشت محصول است که باید سریعا در این زمینه اقدام شود.
فروت ست باید شامل تمام عناصر ضروری برای تبدیل شکوفه به میوه و افزایش میزان جوانه های زایشی در گیاهان باشد. این ترکیب موجب افزایش رشد زایشی شده و با مصرف آن شکوفه بیشتری تبدیل به میوه می شود و برای مثال در محصول انار به گل اول کمک می کند.
هدف از به کارگیری کود فروت ست تولید میوه با کیفیت برای سال بعد، کاهش ریزش گل و میوه در سال بعد، تضمین تولید گل و تشکیل میوه، کاهش ریزش جوانه های سال آتی و کاهش سال آمدی در درختان میوه بوده که مهمترین مرحله تغذیه در باغات میوه است.
بهترین زمان برای تغذیه فروت ست در اولویت اول دقیقاً بلافاصله پس از برداشت میوه و در اولویت دوم زمان تورم جوانه‌ها در بهار است. در فروت ست، بعد از برداشت، درخت در فرصت کوتاهی که دارد باید قبل از ریزش برگ‌ها، جوانه‌ها را تقویت کند. دقت داشته باشید که هر چه از زمان برداشت میوه‌ها بگذرد توانایی برگ‌ها برای فعالیت و جذب عناصر کاهش می‌یابد.
زمان تورم جوانه ها در آخر زمستان و یا اوایل بهار بسته به نوع درخت به عنوان مرحله دوم اجرای فروت ست می باشد.
چرا فروت ست بعد از برداشت مهم است؟
در انتهای فصل و پس از برداشت میوه عملیات تولید و ذخیره سازی همچنان در درخت ادامه دارد، اما مخازن ذخیره عناصر از میوه به جوانه‌ها تغییر می‌یابد و درخت تمام توان خود را صرف تقویت جوانه‌ها می‌کند تا در سال آینده گل دهی و میوه دهی مناسبی داشته و ریزش میوه‌ها کاهش یابد.
همچنین تغذیه پس از برداشت یک عملیات کلیدی بسیار مهم است که باید در برنامه غذایی هر باغ ثبت شود. در این زمان مواد غذایی از برگ ها به جوانه ها انتقال می‌یابد. واقعیت مهم این است که توانایی رشد اولیه جوانه ها و تشکیل میوه در بهار وابسته به ذخیره سازی عناصر در سال قبل است. عناصر مهمی که در فروت ست وجود دارند به روند رشد کمک می‌کنند.
بیشتر بخوانید : فروت ست در مرکبات
فروت ست پاییز یا فروت ست بهار؟
به علت کمبود فعالیت ریشه‌ها و کاهش جذب عناصر غذایی در آخر زمستان و یا اوایل بهار، محلول‌پاشی در این زمان تأثیر کمتری نسبت به فروت ست پس از برداشت در پاییز دارد. در بسیاری از درختان حدود ۷۰ درصد عناصری که برای مرحله شروع تشکیل میوه (فروت ست) مصرف می‌شود از طریق ذخایر سال قبل تأمین می‌شود (فروت ست بعد از برداشت) و اعمال کود در همان سال (بهار) تأثیر حدود ۳۰ درصدی خواهد داشت.
کود فروت ست اورال قابل استفاده در کلیه محصولات باغی قابل جذب از طریق برگ جهت رفع کمبود ازت، روی و بر گیاه
این کود حاوی 8درصد ازت (N)، 6.5درصد روی (Zn)، 2.5درصد بور (B) می‌باشد و در بسته‌بندی یک لیتری عرضه می‌گردد.
چه عناصری برای فروت ست باید استفاده شود؟
طبق مطالعات انجام‌شده توسط محققین علم تغذیه گیاهی، درختان میوه برای تقویت جوانه‌های بارده به تمامی عناصر ماکرو و میکرو نیاز دارند و تغذیه گیاه با چند عنصر خاص منطقی نمی‌باشد. البته بعضی از عناصر از اهمیت بیشتری برخوردارند ولی این نیست که سایر عناصر نیاز نباشد. درختان زمانی رشد اولیه و فروت ست مطلوبی خواهند داشت که جوانه‌ها هیچ‌گونه کمبودی از هیچ‌کدام از عناصر نداشته باشند.
نیتروژن مهمترین عنصری است که جوانه‌ها باید قبل از ریزش برگ دریافت کنند. چون مسلماً درخت به دلیل فعالیت اندک ریشه در اوایل بهار نخواهد توانست این نیاز بالا را تأمین کند، در نتیجه اندازه میوه‌ها و عملکرد نهایی به شدت افت خواهد کرد.
کلسیم عنصری است که در ساختار دیواره سلولی نقش کلیدی دارد و در کمبود این عنصر رشد سلولی به شدت افت خواهد کرد و موجب ریز بودن میوه‌ها خواهد شد. همچنین این عنصر به واسطه این که عنصر اصلی در پیغام‌رسانی و سیگنالینگ است، در ذخیره‌سازی عناصر در جوانه‌ها نقش مهمی دارد.
فسفر از جمله عناصری است که در زمان ذخیره‌سازی عناصر درون جوانه‌ها غلظت آن از غلظت فسفر در برگ بیشتر می‌شود و این نشان‌دهنده نیاز شدید به فسفر در رشد اولیه گل و میوه است. فسفر اصلی‌ترین عنصر برای تأمین نیاز انرژی گیاه برای انواع فعالیت‌های درون‌سلولی است.
پتاسیم یک عنصر سیگنالینگ برای انتقال قند درون گیاه است. پس از برداشت میوه انتقال قند از برگ‌ها به جوانه‌ها بسیار اهمیت پیدا می‌کند و به دلیل اینکه برگ رو به پیری می‌رود باید این انتقال سریع‌تر انجام بگیرد. اینجاست که محلول‌پاشی پتاسیم اهمیت بالایی پیدا می‌کند.
آهن از جمله عناصری است که به دلایل مختلف جذب آن توسط ریشه با مشکل مواجه می‌شود و برگ‌ها دچار کمبود می‌شوند. از طرفی فعالیت ریشه در اوایل بهار پایین است و این کمبود آهن را دو چندان می‌کند. این کمبود آهن و نیتروژن است که در زمان شروع تشکیل میوه (فروت ست) باعث رنگ‌پریدگی و زردی برگ‌ها می‌شود. پس قطعاً باید در سال قبل این عنصر در جوانه‌ها ذخیره شود تا از بروز این مشکلات جلوگیری شود.
بور یک عنصر کم‌مصرف در گیاه است. این عنصر در زمان تشکیل لوله گرده اهمیت بیشتری نسبت به سایر مراحل پیدا می‌کند. این به این معنی نیست که باید مقدار بسیار بالایی مصرف شود چرا که در هر صورت این یک عنصر ریزمغذی است و باید حد پایین آن رعایت شود و مقادیر بالای آن مشکلات بزرگتر یعنی مسمومیت در گیاه را به همراه دارد. همانطور که گفته شد این عنصر نیز باید پس از برداشت میوه در داخل جوانه‌ها ذخیره شود.
روی نیز همانند بور از عناصر ریزمغذی محسوب می‌شود که اهمیت آن در زمان فروت ست بیشتر می‌شود. این عنصر در تولید کلروفیل و فعالیت برخی آنزیم‌ها و عملکرد هورمون اکسین نقش دارد. در صورتی که روی در جوانه‌ها ذخیره‌سازی نشود در اوایل بهار کمبود این عنصر اتفاق خواهد افتاد. کمبود روی به علت کاهش تولید کلروفیل و کاهش فعالیت هورمون اکسین باعث کوچک ماندن برگ‌ها می‌شود. که قطعاً برگ‌های کوچک نخواهند توانست فتوسنتز مطلوبی برای تولید میوه ایده آل داشته باشند.
منیزیم مولکول مرکزی کلروفیل (عامل رنگ سبز برگ) است. بدون آن، فتوسنتز نمی‌تواند رخ دهد. دیگر نقش‌های مهم و مؤثر منیزیم عبارت‌اند از: انتقال انرژی، شکل‌گیری دیواره سلولی، سنتز پروتئین، نشاسته و روغن. این‌ها دلایل محکمی برای مصرف این عنصر در زمان پس از برداشت است.
سایر عناصر ریزمغذی هر کدام نقش‌های متعددی در بخش‌های مختلف گیاه دارند. این عناصر هر چند که کم‌مصرف هستند ولی بسیار برای گیاه ضروری‌اند و حتماً باید قبل از ریزش برگ‌ها در جوانه‌ها ذخیره شوند.
گردآورنده: دکتر شیلا شیرین بیک مهاجر
کودهای پیشنهادی فروت‌ست داروخانه‌ی گیاه‌پزشکی دهکده‌ی سبز شمالگان رو ملاحظه بفرمائید:
