کنه گالی گلابی؛ شناسایی و کنترل آن

کنه گالی یا تاولی گلابی (Phytoptus  pyri)

کنه گالی گلابی یا کنه تاولی گلابی اولین بار در دنیا در سال 1870 میلادی از اروپا گزارش شد. در ایران اولین بار در سال1328 گزارش شد.

مناطق انتشار و میزبان:

کنه تاولی گلابی در استان های گیلان، مازندران، فارس، اصفهان، اطراف تهران و قزوین به شدت شیوع دارد. میزان خسارت این کنه در اصفهان بسیار شدید و بعد از پسیل گلابی این آفت در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

میزبان های این کنه علاوه بر گلابی از روی سیب، به، زالزالک و زبان گنجشک نیز گزارش شده است.

مورفولوژی:

از این گونه دو نژاد گزارش شده که یکی به جوانه حمله کرده و دیگری روی برگ ایجاد گال می نماید. تفکیک دو گونه بر اساس نسبت طول بدن به عرض آن ، تعداد حلقه های روی بدن ، و موقعیت موهای شکمی از یکدیگر انجام می شود.

حشره بالغ: افراد بالغ کنه های بسیار کوچکی هستند که طول بدنشان در حدود 200 – 160 میکرون و به رنگ صورتی و گاهی سفید هستند. در تمام مراحل زیستی دارای 2 جفت پا هستند. سرو سینه متصل بوده و روی بدن دارای خطوط عرضی مشخص هستند . این گونه دارای دو جفت موی حسی بلند در سطح زیرین نیمه جلویی بدن است و 1 جفت موی حسی کوتاه در انتهای شکم دارد. در انتها و نزدیکی انتهای بدن دو برجستگی منتهی به مو وجود دارد . ناخن پروش نیز 4 پره دارد.

تخم: تخم ها به شکل بیضی هستند، سفید رنگ و به طول 50 میکرون.

زیست شناسی:

نژاد برگی این کنه در جوانه ها زمستان گذرانی می کند ولی دارای دیاپوز واقعی نیستند.

فعالیت این نژاد به طور خلاصه شامل:

– تخم ریزی از اوایل بهار تا اوایل پاییز
– زمستان گذرانی در طول ماه های زمستان
– ایجاد تاول در اوایل بهار روی برگ ها
– ریزش احتمالی برگ های مسن
– تعدادی از کنه ها در پاییز به همراه برگ ها افتاده و تعدادی برای زمستان گذرانی به داخل جوانه ها می روند.

نژاد جوانه های بر خلاف نژاد برگی زمستان گذرانی نداشته و در طول زمستان فعال بوده و تخم ریزی می نماید. این نژاد از نیمه اول خرداد شروع به حمله به جوانه های میوه در حال رشد می کنند و تعدادی موفق به نفوذ می شوند.

نحوه خسارت:

مشخص ترین علامت خسارت شل و باز شدن کامل جوانه است و تا مهر ماه جوانه ها ریزش پیدا می کنند. آلودگی متوسط تا شدید این نژاد باعث قهوه ای شدن جوانه های میوه در اوایل فصل و باز شدن نامنظم آنها می شود.

به طور کلی درختان آلوده ضعف عمومی دارند و گل ها ریزش می کنند و یا تبدیل به میوه نمی گردند.

کنترل کنه گالی گلابی: